सावंतवाडी : मळगाव (ता. सावंतवाडी, जि. सिंधुदुर्ग) येथील गोसावी घराण्यात गेल्या दोनशे वर्षांहून अधिक काळच्या परंपरेनुसार दीड दिवसासाठी पाच फडांच्या नागाचे पूजन करण्यात आले.

‘दर्पण’भूमीचे प्रतिबिंब
सावंतवाडी : मळगाव (ता. सावंतवाडी, जि. सिंधुदुर्ग) येथील गोसावी घराण्यात गेल्या दोनशे वर्षांहून अधिक काळच्या परंपरेनुसार दीड दिवसासाठी पाच फडांच्या नागाचे पूजन करण्यात आले.
आज, १७ जुलैला आषाढी अमावास्या म्हणजेच दीप अमावास्या आहे. ही तिथी का साजरी केली जाते?
माणगाव : सिंधुदुर्ग जिल्ह्याच्या कुडाळ तालुक्यातील माणगाव हे दत्तावतारी श्री वासुदेवानंद सरस्वती टेंब्ये स्वामी महाराजांचे जन्मगाव. श्री देवी यक्षिणी ही माणगावची ग्रामदेवता. या श्री देवी यक्षिणीचा वर्धापनदिन सोहळा यंदा १२ आणि १३ फेब्रुवारी २०२३ (माघ कृष्ण सप्तमी आणि अष्टमी) रोजी साजरा केला जाणार आहे. त्या निमित्ताने विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले आहे.
आश्विन महिन्यातील प्रतिपदेपासून नवमीपर्यंत भारतात सर्वत्र धूमधडाक्यात उत्साहाने आणि भक्तिभावाने नवरात्रोत्सव साजरा होत असतो. त्याचा शेवटचा दिवस म्हणजेच दसरा.
अत्यंत शांत व प्रसन्न वातावरण असलेली वेगवेगळ्या देवतांची विशाल मंदिरे हे कोकणाचे एक वैशिष्ट्य. कोकणाला देवभूमी म्हटले जाण्याचे कदाचित हेही एक कारण असावे. यापैकी अनेक मंदिरे जुन्या काळच्या अतिशय सुंदर अशा काष्ठशिल्प परंपरेचा समृद्ध वारसा आहेत. मंदिरांचे आयुष्य वाढवण्यासाठी त्यांचा जीर्णोद्धार करण्याचे ‘फॅड’ सध्या आले आहे; मात्र जुनी मंदिरे पाडून सिमेंटची मंदिरे उभी करणे म्हणजे हा अनमोल वारसा स्वतःहून उद्ध्वस्त करण्यासारखेच आहे. या पार्श्वभूमीवर, या विषयाचे अभ्यासक डॉ. नितीन हडप यांनी लिहिलेला, माणगाव (ता. कुडाळ, जि. सिंधुदुर्ग) येथील श्री यक्षिणी मंदिर आणि कोकणातील अन्य काही वैशिष्ट्यपूर्ण मंदिरांतील काष्ठशिल्पांची थोडी ओळख करून देणारा हा लेख
आषाढ अमावास्येला दीपपूजन करतानाच दीपिकारूप कन्येचा वाढदिवस साजरा करून लांज्यातील दांपत्याने या सणाचे वेगळेपण सिद्ध केले.