‘दर्पण’भूमीचे प्रतिबिंब
माणगाव : सिंधुदुर्ग जिल्ह्याच्या कुडाळ तालुक्यातील माणगाव हे दत्तावतारी श्री वासुदेवानंद सरस्वती टेंब्ये स्वामी महाराजांचे जन्मगाव. श्री देवी यक्षिणी ही माणगावची ग्रामदेवता. या श्री देवी यक्षिणीचा वर्धापनदिन सोहळा यंदा १२ आणि १३ फेब्रुवारी २०२३ (माघ कृष्ण सप्तमी आणि अष्टमी) रोजी साजरा केला जाणार आहे. त्या निमित्ताने विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले आहे.
अत्यंत शांत व प्रसन्न वातावरण असलेली वेगवेगळ्या देवतांची विशाल मंदिरे हे कोकणाचे एक वैशिष्ट्य. कोकणाला देवभूमी म्हटले जाण्याचे कदाचित हेही एक कारण असावे. यापैकी अनेक मंदिरे जुन्या काळच्या अतिशय सुंदर अशा काष्ठशिल्प परंपरेचा समृद्ध वारसा आहेत. मंदिरांचे आयुष्य वाढवण्यासाठी त्यांचा जीर्णोद्धार करण्याचे ‘फॅड’ सध्या आले आहे; मात्र जुनी मंदिरे पाडून सिमेंटची मंदिरे उभी करणे म्हणजे हा अनमोल वारसा स्वतःहून उद्ध्वस्त करण्यासारखेच आहे. या पार्श्वभूमीवर, या विषयाचे अभ्यासक डॉ. नितीन हडप यांनी लिहिलेला, माणगाव (ता. कुडाळ, जि. सिंधुदुर्ग) येथील श्री यक्षिणी मंदिर आणि कोकणातील अन्य काही वैशिष्ट्यपूर्ण मंदिरांतील काष्ठशिल्पांची थोडी ओळख करून देणारा हा लेख
कोटकामते (ता. देवगड, जि. सिंधुदुर्ग) या गावात सुमारे ३८० वर्षांपूर्वी सेनासरखेल कान्होजीराव आंग्रे यांनी श्री भगवती मंदिराचे बांधकाम केले आहे. या वैशिष्ट्यपूर्ण मंदिराविषयी वैद्य मुरलीधर प्रभुदेसाई यांनी लिहिलेला हा लेख…